Charakterystyka badania czasu protrombinowego
Czas protrombinowy (PT) jest parametrem odzwierciedlającym funkcjonowanie zewnątrzpochodnej drogi krzepnięcia. Protrombina jest białkiem wytwarzanym przez wątrobę. Jest to jedna z kilku substancji zwanych czynnikami krzepnięcia. Składa się ona z kaskady czynników: II, V, VII, X i fibrynogenu. Niedobory tych czynników krzepnięcia w wątrobie lub obecność substancji wpływających na ich funkcje (np. inhibitorów, przeciwciał, mutacji, doustnych antykoagulanty, heparyna) wpływają na nieprawidłowości w mierzonym czasie krzepnięcia. PT jest badaniem służącym do kontroli leczenia doustnymi antykoagulantami (acenokumarol, warfaryna).
Wskaźnik INR co to jest?
W celu otrzymywania porównywalnych wyników badań wykonywanych w różnych laboratoriach wprowadzono międzynarodowy współczynnik znormalizowany - INR (ang. International Normalized Ratio). INR, czyli znormalizowany czas protrombinowy jest jednym z parametrów w badaniu krzepnięcia krwi. Im czas protrombinowy jest wyższy, tym krew wolniej krzepnie. Parametr ten pozwala określić tendencje do krwawień lub zakrzepów.
Częstotliwość badania pod kątem tego wskaźnika INR określa lekarz na podstawie przyjmowanych dawek leku. Badanie czasu protrombinowego jest również zalecane pacjentom w celu diagnostyki przyczyn krwawień, oceny czynności wątroby, niedoboru witaminy K oraz oceny układu krzepnięcia przed zabiegiem operacyjnym.
Wskazania do badania czasu protrombinowego
Przydatne w ocenie funkcji wątroby. Test z wynikiem wyrażanym w postaci INR wykonywany jest w monitorowaniu leczenia doustnymi antykoagulantami. Wykonanie badania w kierunku krzepnięcia krwi zaleca się osobom, które często krwawią lub na ich skórze powstają siniaki. Częste krwawienia mogą być związane z utratą witaminy K oraz problemami z wątrobą. Dlatego osoby, które borykają się z takimi problemami powinny wykonać badania w kierunku krzepnięcia krwi.
Jak się przygotować do badania?
Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania, podobnie jak zażycie przed pobraniem krwi leków stosowanych przy leczeniu doustnymi antykoagulantami.
Przebieg badania czasu protrombinowego
Badanie krzepnięcia krwi jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni lub stopy.
Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.
Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.
Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!
Interpretacja wyniku
- Norma INR dla osób zdrowych, nie leczonych lekami przeciwkrzepliwymi to wartości 0,9 – 1,3
- Osoby przyjmujące leki przeciwkrzepliwe norma zwykle: wartości 2 – 3
- Osoby z wysokim ryzykiem wystąpienia zakrzepicy norma: wartości 2,5 – 3,5
Zbyt niski poziom czynników krzepnięcia może powodować nadmierne krwawienie po urazie. Zbyt wysoki poziom czynników krzepnięcia może powodować powstanie niebezpiecznych skrzepów w tętnicach lub żyłach.
Badanie INR - wysoki wskaźnik
Podwyższony INR wskazuje na wydłużone krzepnięcie krwi. Wysoka wartość wskaźnika protrombinowego może wynikać z:
- niedoboru witaminy K
- stosowania leków przeciwkrzepliwych
- chorób wątroby
- stosowania leków wydłużających krzepnięcie krwi
- niedoborów fibrynogenu lub czynników krzepnięcia (II, V, VII lub X)
- zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego DIC
Badanie INR - niski wskaźnik
Obniżony wskaźnik INR wskazuje na szybsze krzepnięcie krwi, np. w przebiegu przyjmowania:
- estrogenów
- leków przeciwdrgawkowych
- penicyliny
- suplementów diety zawierających witaminę K
Ile kosztuje badanie INR?
Badanie czasu protrombinowego to koszt 15,00 zł. Szczegółowy cennik dostępny jest tutaj.
Ciekawostka
Jak podwyższyć INR krwi?
Czy wiesz, że spożywanie takich produktów jak anyż, imbir, miłorząb japoński (Ginko biloba), czosnek, witamina E czy rumianek wydłużają czas protrombinowy, a co za tym idzie również INR?
Jak obniżyć wysoki INR?
Przyczyną skróconego czasu krzepnięcia może być spożywanie pokarmów bogatych w witaminę K: wątróbka, groch, brokuły, kalafior, szpinak, zielona herbata, kapusta włoska, rzepa, produkty zawierające soję, koenzym Q10 i żeń-szeń.
Pamiętaj jednak drogi pacjencie, twój wynik powinien zawsze zinterpretować lekarz. Poziom PT, INR zazwyczaj stanowi jeden z wielu elementów badań.
Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi
Czy badanie INR należy wykonać na czczo?
Tak, badanie czasu protrombinowego należy wykonać na czczo.
Czy PT i INR to to samo?
Tak, to jest to samo badanie.
Badanie INR - ile się czeka na wynik?
Wynik badania otrzymuje się następnego dnia.
