Charakterystyka badania
Wapń jest pierwiastkiem, który w organizmie bierze udział w neurotransmisji bodźców w mięśniach szkieletowych i w mięśniu sercowym oraz w procesach krzepnięcia krwi. Odgrywa główną rolę w procesie mineralizacji tkanki kostnej. Ponad 99% wapnia znajduje się w kościach a pozostała część w płynach zewnątrz - i wewnątrzkomórkowych. Około 40% wapnia w osoczu pozostaje związana z białkami, głównie albuminą, około 10% występuje w postaci cytrynianów, mleczanów, fosforanów a pozostałe 50% stanowi wapń zjonizowany, wolny. Wapń zjonizowany ma decydujące znaczenie kliniczne i diagnostyczne. Stężenie wapnia zależy od jego podaży z pokarmem, stopnia wchłaniania z jelit, mobilizacji z kości i jego stopnia wydalania wraz z moczem. Witamina D oraz hormon przytarczyc – parathormon – zwiększają wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego, pobudzają jego mobilizację z kości oraz hamują jego wydalanie z moczem.
Wskazania
Badanie stężenia wapnia w organizmie wykonuje się jako badanie rutynowe, w diagnostyce nadciśnienia tętniczego, podejrzeniu chorób nerek, zaburzeniach układu kostnego, nieprawidłowościach układu nerwowego, w diagnostyce osteoporozy, niedoborach lub nadmiarze witamin (D, A), czy zaburzeniach funkcji tarczycy, przytarczyc, nadnerczy.
Badanie stężenia wapnia. Jak się przygotować?
Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania.
Przebieg badania
Badanie jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni lub stopy.
Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.
Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.
Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!
Interpretacja wyniku
Przyjmuje się, że prawidłowe stężenie wapnia wynosi 2,1-2,6 mmol/l (8,5-10,5 mg/dl)
Wapń całkowity - ciekawostka
Oznaczenie wapnia we krwi i w moczu nie pozwala stwierdzić, jaki jest poziom wapnia w kościach. W tym celu trzeba wykonać badanie nazywane densytometrią lub badaniem gęstości mineralnej kości.
Pamiętaj jednak drogi pacjencie, twój wynik powinien zawsze zinterpretować lekarz. Poziom wapnia całkowitego zazwyczaj stanowi jeden z wielu elementów badań.
Najczęściej pojawiające się pytania
Ile kosztuje badanie wapń całkowity?
Koszt badania waha się w granicach 10-20 zł.
Co oznacza podwyższony wapń całkowity?
Podwyższone stężenie wapnia powyżej 2,75 mmol/l (>11 mg/dl) to tzw. hiperkalcemia. Najczęściej jest skutkiem nadczynności przytarczyc i nowotworów.
Wapń całkowity - czy badanie wykonuje się na czczo?
Badanie stężenia wapnia w organizmie należy wykonać rano i nad czczo.
