Aktywność seksualna jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Przebyty zawał mięśnia sercowego nie oznacza całkowitego zakończenia aktywności seksualnej.

Powrót do aktywności seksualnej po zawale

Po zawale mięśnia sercowego - niepowikłanym istotną niewydolnością serca - powrót do aktywności seksualnej jest możliwy już po tygodniu czasu. Nie należy zapominać, iż seks jest takim samym wysiłkiem fizycznym dla organizmu jak bieg lub wchodzenie po schodach. Stąd odwołując się do tego porównania – pierwszy bieg powinien być bardziej truchtem, a wchodzenie po schodach spokojnym marszem.

Inny problem to działania uboczne leków stosowanych w leczeniu choroby wieńcowej i chorób współtowarzyszących jak np. nadciśnienie tętnicze. Należy pamiętać, że wiele z nich, zwłaszcza leki z grupy beta-blokerów, może negatywnie wpływać nie tylko na popęd seksualny, ale i na erekcję. Nie należy unikać tego tematu w czasie rozmowy z lekarzem. Należy koniecznie o tym powiedzieć, gdyż często zmiana leku powoduje ustąpienie dolegliwości.

W przypadku zawału mięśnia sercowego powikłanego istotnym pogorszeniem funkcji mięśnia serca - powrót do życia seksualnego powinien przebiegać odpowiednio wolniej, około 4 tygodnia po wyjściu ze szpitala. Pod uwagę należy wziąć zmianę dotychczasowych zwyczajów i pozycji, tak aby osoba po zawale była mniej czynna w czasie stosunku seksualnego. Czasami w ocenie potencjalnych możliwości osób po zawale jeśli chodzi o aktywność seksualną przydatne jest wykonanie próby wysiłkowej (ergometrii), która pozawala oszacować wielkość wysiłku, jaki dana osoba może wykonać i tym samym odpowiednio dostosować pozycję. 

Podejmując aktywność seksualną, należy pamiętać:

• W początkowym okresie rekonwalescencji kardiologicznej nie należy dążyć do odbywania pełnego stosunku
• Kontakty seksualne powinny być ograniczone w czasie i odbywać się w pozycjach wygodnych dla chorego
• Zredukowanie masy ciała i zwiększenie aktywności fizycznej wpływa korzystnie na sprawność seksualną
• Nie należy podejmować aktywności seksualnej przez godzinę po gorącej kąpieli. Zamiast kąpieli wskazany jest szybki prysznic.
• Należy unikać aktywności seksualnej w stanach zmęczenia (np. po całym dniu pracy zawodowej)
• Temperatura w pomieszczeniu, w którym planowana jest aktywność seksualna, powinna być stała. Należy unikać zbyt niskiej lub zbyt wysokiej temperatury.
• Przed aktywnością seksualną oraz po niej należy unikać spożywania alkoholu i palenia papierosów
• Mężczyźni po przebytym zawale często potrzebują więcej czasu na osiągnięcie stanu pełnej erekcji.
• W przypadku pojawienia się bólu podczas kontaktu seksualnego należy przerwać aktywność i odpocząć ok. 15 min.
• Jeśli w czasie stosunków pojawiają się regularnie bóle wieńcowe, duszność lub zaburzenia rytmu serca, należy zmniejszyć częstość i intensywność kontaktów oraz powiadomić o tym lekarza prowadzącego
• U pacjentów mających okresowe bóle wieńcowe lub zaburzenia rytmu przyjęcie bezpośrednio przed stosunkiem Nitrogliceryny może wyeliminować potencjalne dolegliwości

NIE POZWÓL,

ABY NIELECZONE PROBLEMY ZE SPRAWNOŚCIĄ SEKSUALNĄ

NISZCZYŁY WASZ ZWIĄZEK.

Na podstawie materiałów edukacyjnych firmy AstraZeneca „Nie zawal! Wybierz życie”

Centrum Medyczne Karpacz od wielu lat specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu mukowiscydozy. Centrum jest jedynym na Dolnym Śląsku szpitalem zajmującym się kompleksowym leczeniem mukowiscydozy. 

Mukowiscydoza

To wieloukładowa choroba charakteryzująca się klinicznie przewlekłymi zmianami obturacyjnymi oskrzeli i infekcjami dróg oddechowych oraz zaburzeniami procesów trawienia i ich konsekwencjami. W populacji kaukaskiej należy do najczęstszych schorzeń uwarunkowanych genetycznie, dziedziczonych w sposób autosomalny recesywny.

Mukowiscydoza – prezentacja kliniczna w zależności od lokalizacji objawów

Mukowiscydoza jest chorobą przewlekłą, wymagającą przez całe życie chorego stałego leczenia, a także regularnych kontroli ambulatoryjnych mających na celu profilaktykę postępów choroby oskrzelowo-płucnej, monitorowanie stanu odżywienia oraz wczesną diagnostykę powikłań.

Objawy ze strony układu oddechowego

• Przewlekły stan zapalny zatok, polipy
• Nawracające infekcje
• Przewlekły kaszel
• Obturacyjne zapalenia oskrzeli u dzieci
• Zakażenie typowymi patogenami Staphylococcu aureus, Pseudomonas aeruginosa, prątki atypowe
• Zmiany radiologiczne i osłuchowe, odma
• Osłabienie wydolności fizycznej
• Krwioplucie, niewydolność oddechowa

Objawy ze strony układu pokarmowego

• Niedożywienie
• Biegunka tłuszczowa
• Niedobory witamin A,D,E,K
• Zapalenia trzustki
• Wypadanie śluzówki odbytu
• Stłuszczenie wątroby
• Niedrożność smółkowa w okresie noworodkowym
• Zapalenie ślinianek
• Refluks żołądkowo-przełykowy

Objawy ze strony innych układów

• Serce płucne, zapalenie naczyń
• Słony pot
• Beczkowata klatka piersiowa, przodopochylenie barków
• Skolioza, osteoporoza
• Cukrzyca
• Niepłodność męska
• Nietrzymanie moczu
• Opóźnienie rozwoju fizycznego (niedobór masy ciała i wysokości ciała)

Diagnostyka mukowiscydozy

Optymalną sytuacją jest wykrycie mukowiscydozy w okresie noworodkowym poprzez badania przesiewowe, zanim jeszcze dojdzie do rozwoju nieodwracalnych zmian w układzie oddechowym, ciężkiego niedożywienia czy innych komplikacji charakterystycznych dla tej choroby.

Do Polskiego modelu CF NBS (przesiew noworodkowy) wykorzystano strukturę organizacyjną, dokumentację i próbki krwi na bibule pobierane do badań przesiewowych w kierunku fenyloketonurii i wrodzonej niedoczynności tarczycy. W diagnostyce mukowiscydozy w pierwszym etapie wykorzystuje się stężenie IRT, jeśli wynik jest powyżej 99,4 centyla wykonywana jest analiza DNA. Polski protokół od września 2011 roku przyjął model IRT/DNA/EGA.

Informacja o pozytywnym wyniku NBS przekazywana jest do ośrodka klinicznego zajmującego się diagnostyką mukowiscydozy, który wzywa dziecko na wizytę w celu weryfikacji podejrzenia choroby. Podczas konsultacji specjalistycznej zbierany jest wywiad, analizowana jest dokumentacja medyczna, sprawdzane są przyrosty masy ciała, ilość i jakość przyjmowanych pokarmów, występowanie biegunki, kaszlu, infekcji układu oddechowego oraz zaburzeń funkcji wątroby i trzustki. Najczęściej tego samego dnia wykonywane są testy potowe dwiema metodami: metodą kulometryczną MACRODUCT (pomiar zebranego materiału odbywa się na aparacie ChloroCheck a wynik dostępny jest tego samego dnia- na chwilę obecną badanie to wykonywane jest jedynie u dzieci wezwanych w trybie przesiewu noworodkowego) oraz metodą ilościowej jontoforezy pilokarpinowej (wynik dostępny jest po dwóch dniach a badanie wykonywane jest na zlecenie lekarskie jak i w trybie komercyjnym).

Na czym polega badanie chlorków w pocie

• Polega na farmakologicznym i fizycznym pobudzeniu gruczołów potowych za pomocą galwanostymulatora, umożliwiającego podawanie prądu o stałym natężeniu (efekt jontoforezy)
• U dzieci z podwyższoną temperaturą, objawami nadmiernej utraty płynów i soli z organizmu nie należy przeprowadzać badania poziomu chlorków w pocie. Nie należy też przeprowadzać badań u dzieci pobierających aktualnie takie leki jak: ACTH, hormony kory nadnerczy, salicylaty. Wymienione czynniki mogą istotnie zaburzać uzyskane wyniki.

Jak się przygotować

• Dzień przed planowanym oznaczeniem dobrze jest podać pacjentowi większą ilość płynów
• Nie trzeba być na czczo
• Należy mieć ze sobą odzież na zmianę (dotyczy szczególnie niemowląt i małych dzieci), warto mieć coś cieplejszego do założenia (sweter, polar, kurtka, apaszka, szalik)
• Jeśli pacjent zagorączkuje, lub z innych względów nie będzie mógł się stawić na badanie, należy o tym fakcie powiadomić laboratorium
• Badanie trwa około godziny
• Badanie umawiane jest na konkretny dzień i godzinę
• Wyniki pacjentów szpitalnych przekazywane są lekarzowi prowadzącemu, komercyjne natomiast wysyłane są na podany adres. Laboratorium nie udziela informacji telefonicznie i nie interpretuje uzyskanych wartości.

W przypadku podejrzenia mukowiscydozy należy zgłosić się ze skierowaniem od lekarza poz do Poradni Mukowiscydozy w:

Centrum Medyczne Karpacz,
ul. Myśliwska 13,
tel. 883 358 135 lub 883 358 138

Bibliografia:
1. Conway S, Balfour-Lynn IM, De Rijcke K iwsp. European Cystic Fibrosis Society Standards of Care: Framework fort he Cystic Fibrosis Centre. J Cyst Fibros 2014;13Suppl 1:S3-S22

2. Sobczyńska-Tomaszewska A, Ołtarzewski M, Czerska K i wsp. Newborn screening for cystic fibrosis: Polish 4 years experience with CFTR sequencing strategu. Eur J Hum Genet 2013;21:391-396

3.Sands D. (pod redakcją ) Mukowiscydoza choroba wieloukładowa; Termedia wydawnictwo medyczne 2018 ISBN:978-83-7988-221-2

4.De Boeck K, Wilschanski M, Castellani C i wsp.; Diagnostic Working Group. Cystic fibrosis: termnology and diagnostic algorithms. Thorax 2006;61:627-635

5. Sands D, Ołtarzewski M, Nowakowska A, Zybert K. Bilateral sweat tests with two different methods as a part of cystc fibrosis newborn screening (CF NBS) protocol and additional quality control. Folia Histochem Cytobiol 2010;48:358-365.

Jak się objawia alergia na jad owadów błonkoskrzydłych?

U osoby uczulonej wystarczy użądlenie jednego owada, aby wywołać objawy choroby, niekiedy ciężkie i zagrażające życiu. U osób nieuczulonych na jad użądlenie jednego owada nie wywołuje żadnej znaczącej reakcji, natomiast przy użądleniu przez wiele owadów równocześnie (co nazywamy użądleniem gromadnym) mogą wystąpić objawy toksyczne.

U osób nieuczulonych na jad owadów w miejscu użądlenia może wystąpić zaczerwienienie skóry, bolesność, niewielki obrzęk naczynioruchowy. Jeśli objawy te nie mają dużego nasilenia (tzn. średnica obrzęku jest mniejsza niż 10 cm i utrzymuje się krócej niż 24 godziny), nazywamy je reakcją fizjologiczną (normalną dla stanu zdrowia). Niekiedy u osób nieuczulonych reakcja miejscowa przedłuża się wskutek wprowadzenia przez owada bakterii do skóry i tzw. wtórnego zakażenia, może jej towarzyszyć niealergiczna reakcja ogólna w postaci gorączki lub powiększenia znajdujących się w sąsiedztwie węzłów chłonnych.

Typowe dla osób uczulonych jest ostre wystąpienie objawów. Najczęściej do rozwoju objawów dochodzi w ciągu od kilku lub kilkunastu minut do kilku godzin. U części chorych po początkowej poprawie objawy mogą nawrócić, najczęściej w ciągu kilkunastu godzin. Im wcześniej objawy uczulenia wystąpią, tym częściej mają gwałtowny przebieg. Objawy w alergii na jad owadów nie utrzymują się przewlekle. Reakcja uczuleniowa po użądleniu owada może mieć charakter tzw. dużej reakcji miejscowej lub reakcji ogólnej (całego organizmu).

Duże reakcje miejscowe to bolesność, zaczerwienienie i obrzęk o średnicy powyżej 10 cm, trwający dłużej niż 24 godziny w miejscu użądlenia. Nie jest ona groźna dla zdrowia, jeśli dotyczy kończyn, ale może zagrażać życiu, jeśli użądlenie nastąpiło w okolicę szyi, głowy, a zwłaszcza wnętrza jamy ustnej i języka lub jeśli doszło do połknięcia owada. W takich sytuacjach reakcja miejscowa tkanek może doprowadzić do obrzęku gardła lub krtani i spowodować śmierć wskutek uduszenia. Ogólne objawy alergiczne mogą być łagodne, umiarkowane lub ciężkie, w zależności od tego, jakich narządów dotyczą – skóry, przewodu pokarmowego, układu oddechowego lub układu sercowo-naczyniowego.

Łagodne objawy ogólne, w praktyce najczęściej spotykane, to reakcja skórna w postaci rozległego zaczerwienienia skóry (określa się to mianem pokrzywki, niekiedy z  bąblami (bez płynu) i swędzenia , a w razie większego nasilenia – obrzęku jej głębszych warstw (tzw. obrzęku naczynioruchowego). Obrzęk naczynioruchowy najczęściej dotyczy okolic dobrze unaczynionych: powiek, ust, twarzy, uszu. Objawy alergii mogą także dotyczyć przewodu pokarmowego i wtedy mają postać kurczowych (kolkowych) bólów brzucha, nudności lub wymiotów.

Przeczytaj także: Na czym polega odczulanie?

Objawy ogólne ze strony układu oddechowego mogą dotyczyć obrzęku gardła (trudności w połykaniu, zaburzenia mowy), obrzęku krtani (chrypka, świszczący wdech), skurczu oskrzeli (świszczący wydłużony wydech). Jeśli objawy te mają duże nasilenie, towarzyszy im duszność. Objawy ogólne ze strony układu krążenia obejmują spadek ciśnienia tętniczego, sinicę, zapaść (tzn. brak tętna na obwodowych naczyniach tętniczych), utratę przytomności oraz rzadko obserwowane rozluźnienie zwieraczy układu moczowego (oddanie moczu) i zwieraczy przewodu pokarmowego (oddanie stolca). W pełni rozwinięte objawy ze strony układu krążenia nazywa się wstrząsem. W przypadku alergii na jad owadów jest to tzw. wstrząs anafilaktyczny. Nasilone objawy ze strony układu oddechowego i układu krążenia stanowią stan bezpośredniego zagrożenia życia i wymagają szybkiego kompleksowego działania ratującego życie.

Objawy toksyczne dotyczą osób nieuczulonych, które zostały użądlone przez wiele owadów tego samego gatunku (tzw. użądlenie gromadne). Ze względu na ryzyko powikłań osoba po użądleniu gromadnym powinna być poddana obserwacji szpitalnej.

Reakcje nietypowe występują sporadycznie i mają mniej gwałtowny przebieg niż objawy typowej anafilaksji. Mogą mieć charakter uogólnionego powiększenia węzłów chłonnych, bólów stawów, zapalenia nerwów. 

Co robić w razie wystąpienia objawów alergii?

Aby zapobiec dalszemu rozwojowi objawów w przypadku użądlenia przez pszczołę należy:

1. Jak najszybciej usunąć żądło (najlepiej do 30 sekund od użądlenia) poprzez jego podważenie.
2. Przeciwwskazane jest usuwanie żądła poprzez chwytanie go dwoma palcami, bo może to spowodować wyciśnięcie do tkanek pozostającej w woreczku jadowym porcji jadu pszczoły. Przy użądleniu przez osę żądło nie pozostaje w skórze, poza wyjątkowymi sytuacjami, gdy dochodzi do jego złamania, np. podczas strącania owada z powierzchni skóry. Wówczas w skórze pozostaje złamany fragment żądła bez woreczka jadowego.
3. W dalszej kolejności na miejsce użądlenia należy przyłożyć okład z lodu. Niska temperatura powoduje obkurczenie się naczyń skóry i chroni przed przedostawaniem się składników jadu pszczoły miodnej dalej do naczyń krwionośnych, a wraz z krwią do całego organizmu.
4. Jeśli do kilku lub kilkunastu godzin nie wystąpią żadne objawy, nie ma potrzeby podejmowania żadnych dodatkowych działań i kontaktowania się z lekarzem. Także w przypadku tzw. dużej reakcji miejscowej dotyczącej kończyn najczęściej wystarcza podanie doustnie leku przeciwhistaminowego bez konieczności interwencji lekarskiej. Zawsze zalecana jest obserwacja pod kątem ewentualnego rozwijania się dalszych objawów.
5. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy u osoby dotychczas nieuczulonej doszło do użądlenia w głowę, szyję, jamę ustną, język lub do połknięcia owada (osy lub pszczoły). W takim przypadku, ze względu na potencjalnie zagrażający życiu obrzęk miejscowych tkanek i możliwość uduszenia, należy pilnie skontaktować się z lekarzem. Także osoba, która w przeszłości po użądleniu nie miała żadnych niepokojących objawów, a w przypadku kolejnego epizodu użądlenia reaguje złym samopoczuciem, pokrzywką, świądem skóry, uczuciem wewnętrznego niepokoju, obrzękiem skóry w miejscu odległym od użądlenia, chrypką, dusznością, zawrotami głowy, osłabieniem lub omdleniem, musi bezwzględnie skorzystać z jak najszybszej pomocy lekarskiej.
6. W każdym przypadku złego samopoczucia i podejrzenia reakcji anafilaktycznej z objawami ze strony układu krążenia, niezależnie od powyżej wspomnianych działań wskazane jest położenie chorego na plecach z uniesionymi nogami. Jest to postępowanie ograniczające reakcję wstrząsową.
7. Chorym, u których w przeszłości wystąpiła reakcja ogólna po użądleniu owada, zaraz po pierwszym zdarzeniu lekarz powinien przepisać leki do natychmiastowego zażycia w razie kolejnego użądlenia. Leki te obejmują preparat przeciwhistaminowy i steryd w tabletkach do podania doustnego, a w przypadku, gdy miała miejsce ciężka reakcja ogólna (duszność, spadek ciśnienia tętniczego) – także adrenalinę w strzykawce do podania domięśniowego.
8. Wymienione leki chory powinien w porze aktywności owadów nosić zawsze przy sobie. Pacjent musi mieć świadomość, że lek przeciwhistaminowy i steryd nie stanowią alternatywy dla adrenaliny, która jest jedynym lekiem ratującym życie w przypadku rozwijającej się anafilaksji.
9. Wskazaniem do podania adrenaliny u osoby uczulonej jest użądlenie w okolicę głowy, szyi i języka lub sytuacja, gdy po zażyciu zaleconych leków doustnych nadal pogarsza się samopoczucie i rozwijają się kolejne objawy uczuleniowe. Nie należy zwlekać z podaniem adrenaliny przy szybkim rozwijaniu się objawów ogólnych. Zalecana postać leku to tzw. ampułko-strzykawka, zawierająca znaną jednorazową dawkę leku. Lek podaje się domięśniowo w boczną powierzchnię uda. Zapewnia to najszybszy i najskuteczniejszy efekt leczenia. Długość i grubość igły pozwalają na właściwe podanie leku, bez konieczności zdejmowania ubrania.  
10. Na polskim rynku dostępne są dwa rodzaje ampułko-strzykawek z adrenaliną:
    • automatyczna  
    • nie automatyczna do wstrzyknięcia samodzielnie dawki leku (adrenalina do wstrzyknięć domięśniowych WZF). Pacjent (w przypadku dziecka – jego opiekunowie) powinien być dokładnie przeszkolony przez lekarza przepisującego adrenalinę w ampułko-strzykawce, jak posługiwać się urządzeniem.

Uczulenie na jad owadów błonkoskrzydłych - profilaktyka

• unikać przebywania pośród kwitnących roślin (jak łąki, sady), szczególnie, jeśli na ziemi leżą dojrzałe owoce
• nie jeść owoców, słodkich dżemów, lodów podczas przebywania na zewnątrz domu
• zamykać szczelnie kubły na odpadki i resztki żywności
• pamiętać, że zapach potu, silnych perfum oraz dezodorantów przyciąga owady
• pamiętać, że chodzenie boso zwiększa ryzyko użądlenia
• zalecane kolory ubrania to biel, zieleń, beż. Odzież w jaskrawych kolorach przyciąga owady błonkoskrzydłe
• w czasie przebywania w miejscach zwiększonej ekspozycji na osy lub pszczoły zakładać długie spodnie, koszule z długim rękawem, kapelusz, ewentualnie dodatkowo rękawiczki
• jeśli osa lub pszczoła miodna użądliła kogoś w pobliżu, starać się uniknąć użądlenia owadów i oddalić się co najmniej na 50 metrów, gdyż mogą nadlecieć inne owady błonkoskrzydłe
• w razie ataku pszczół lub os zasłonić głowę.