Zaburzenia pracy serca czy choroba niedokrwienna serca stanowią coraz częstszą przyczynę zgonów. Choć te i inne schorzenia układu krążenia mogą mieć różne podłoże, ryzyko ich rozwoju można skutecznie ograniczać poprzez odpowiednie działania profilaktyczne i zdrowy styl życia. Jak więc dbać o układ krążenia i serce?
Jakie funkcje pełni układ krążenia?
Na system układu krążenia składają się układ krwionośny i układ limfatyczny, które odpowiadają za utrzymanie homeostazy w organizmie człowieka. Najważniejszą funkcją, jaką pełni układ sercowo-naczyniowy, jest dostarczanie tlenu i innych niezbędnych składników odżywczych do wszystkich komórek oraz usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii, na przykład dwutlenku węgla. Układ krwionośny i serce wspierają również działanie układu nerwowego i limfatycznego. Odpowiednia wydajność naczyń krwionośnych oraz praca wszystkich elementów układu krwionośnego zapewnia prawidłową pracę wszystkich komórek ciała i odżywienie całego organizmu.
Układ krwionośny w ciele człowieka jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew w jego obrębie krąży w zamkniętych naczyniach krwionośnych. Za pompowanie krwi odpowiada serce, które jest jednym z najważniejszych narządów w ciele człowieka, utrzymując wszystkie czynności życiowe organizmu. Układ krwionośny jest zbudowany z:
- serca, które odpowiada nie tylko za pompowanie krwi, wymuszając jej nieustanny ruch w ciele, ale też utrzymanie prawidłowego ciśnienia w naczyniach krwionośnych;
- żył, których zadaniem jest doprowadzanie krwi z tkanek do serca;
- tętnic, których rola polega na doprowadzeniu krwi z serca do innych części ciała, dostarczaniu tlenu i składników odżywczych oraz regulacji przepływu krwi i jej ciśnienie,
- naczyń włosowatych, które pełnią funkcję pośredniczącą w procesie wymiany składników odżywczych z krwi do tkanek.
Choroby układu krążenia, czyli co szkodzi naszemu sercu?
Choroby układu krążenia są zaliczane do chorób cywilizacyjnych, które spowodowane są między innymi wyczerpującym, stresującym i niezdrowym stylem życia. W konsekwencji może on prowadzić do wielu powikłań, przyczyniając się do występowania:
- zawału serca,
- udaru mózgu,
- chorób serca,
- miażdżycy.
Ogromną rolę w minimalizowaniu ryzyka ich pojawienia się odgrywa profilaktyka – a przede wszystkim zdrowy styl życia i regularne badania, w tym pomiar ciśnienia krwi, morfologia czy badania EKG. Należy przy tym wspomnieć, że choroby układu krwionośnego mogą też być wynikiem predyspozycji genetycznych, jednak odpowiednie działania profilaktyczne mogą zapobiec lub zmniejszyć ryzyko ich rozwoju.
Jak dbać o układ krążenia i serce?
Sieć naczyń krwionośnych odpowiada za transport niezbędnych składników do każdej komórki w organizmie, a jej prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne do zachowania zdrowia. Stąd o układ krążenia i kondycję serca należy dbać przez cały czas. Kluczowe elementy profilaktyki chorób układu krążenia i chorób serca to:
- utrzymywanie prawidłowej wagi – masa ciała ma bardzo duży wpływ na wydolność naczyń krwionośnych, w związku z czym zachowywanie odpowiedniej wagi jest istotne zwłaszcza dla osób predysponowanych do rozwoju chorób serca;
- aktywność fizyczna – uprawianie sportu czy jakakolwiek aktywność fizyczna niosą ze sobą szereg korzyści, w tym poprawę kondycji serca i przepływu krwi. Ruch właściwie w każdej formie, nawet regularnych spacerów, skutecznie redukuje ryzyko występowania chorób układu krążenia oraz serca;
- zdrowa dieta – prawidłowe odżywianie się wspiera pracę serca oraz przepływ krwi po organizmie, a przy tym pomaga w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała. Właściwie skomponowane posiłki zmniejszają ryzyko pojawienia się chorób układu krwionośnego, na przykład miażdżycy;
- rezygnacja z używek – palenie papierosów i nadmierne spożywanie alkoholu mają bardzo zgubny wpływ na cały organizm, w tym układ krążenia. Rezygnacja z palenia i znaczne ograniczenie spożycia alkoholu poprawia krążenie krwi i może obniżyć ryzyko przedwczesnego zgonu;
- regularne wykonywanie badań – kompleksowe badania krwi czy badanie EKG serca warto przeprowadzać co najmniej raz w roku. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się też wykonanie badania z użyciem holtera EKG.
